khả năng dừng suy nghĩ

Khi quay vào bên trong sẽ thấy những ý nghĩ dội lên bề mặt và muốn cuốn bạn đi theo những khuynh hướng mà chúng dẫn dắt. Điều này tương tự như việc khi dẫm chân lên một vũng nước, những bùn cặn phía dưới dội lên bề mặt vậy. Nếu nội lực không đủ mạnh, bạn sẽ bị những khuynh hướng ý nghĩ ngoan cố này tóm lấy và bắt bạn phải tư duy theo ý muốn bướng bỉnh và cứng đầu của nó. Sự tư duy này đều hướng về một cực đoan nhất định, và tâm trí bị giới hạn bởi những khuynh hướng tư duy cố hữu.

Những khuynh hướng tư duy cố hữu này rất cứng nhắc trong việc bám chặt lấy thông điệp mà nó ấn tượng và tin tưởng, vậy nên khi những thông điệp hay thông tin trái với tư duy này đều bị dội ngược lại bằng phản ứng tâm lý chống đối. Tức rằng, bám lấy một mặt thì phản ứng tâm là chống đối (gắt gao) mặt còn lại. Như vậy, mọi sự lắng nghe từ lý trí hay khuynh hướng tâm trí đều giới hạn, đều bị tắc nghẽn và chặn lại bởi các dòng tư tưởng mang tính phản biện. 

Chúng ta thấy rằng các dòng tư tưởng trong tâm nếu cứ tiếp tục chạy lang thang theo ý muốn chủ quan sẽ là một cản trở đầy phiền toái cho sự ý thức không gian trong sáng và thoáng đãng. Không gian luôn sẵn có và sẽ luôn không bao giờ mất đi; tuy nhiên, sự tắc nghẽn và giới hạn đến từ việc bị các dòng tư tưởng làm chủ và điều khiển, từ đó lạc mất đi cảm nhận tự do, vững vàng và phoáng khoáng. 

Các dòng tư tưởng luôn muốn chúng ta chú ý (ý thức) vào chỉ mình nó, và điều này dẫn đến tư duy theo dõi khuôn mẫu và bị dẫn dắt vào thông điệp mà bạn lầm tưởng là đáng tin cậy và chắc nịch. Như vậy, ý thức chính mình không phải là ý thức vào đối tượng suy nghĩ mà là trạng thái không gian tĩnh và khoáng đạt. Ý thức này đi sâu một cách từ từ, ổn định vào bên trong, tỏa rộng ánh sáng (cảm nhận) vào không gian tĩnh tại của nó. Cũng giống như bình minh, mặt trời nhô lên mang theo ánh sáng tỏa ra xung quanh và tất cả hòa trong ánh sáng. Khi ý thức sâu vào không gian tĩnh tại bên trong, bạn sẽ cảm nhận bóng tối dần bị xóa nhòa như lúc mặt trời nhô lên cao. Mọi khuynh hướng tâm trí hay di chứng đau khổ đều dần lắng, dần được xoa dịu. Chúng tự biến mất một cách ổn định khi ý thức chính mình một cách ổn định. 

Các tia sáng từ mặt trời không bao giờ có thể tách rời được mặt trời. Cũng như vậy, tất cả mọi khuynh hướng tâm trí đều bắt nguồn từ nguồn ý thức thuần khiết sáng chói, và điều cốt lõi của thiền sinh là ý thức nguồn ý thức sáng chói này chứ không phải là đồng hóa vào ý nghĩ "ta là" ai đó. Chúng ta bị lạc vào tư duy đối tượng mà quên mất chủ thể/nguồn của nó. Khi quay về nguồn, mọi tư duy đều rõ ràng. Và ý thức nguồn này sẽ tự ý thức trong việc đóng hoặc mở các luồng ý nghĩ. Nghĩa rằng, bạn có khả năng tự do trong việc nghĩ hay không nghĩ.