ý thức nguyên nhân

Hồi ở Chiang Mai, đạp xe trong một vườn quốc gia nọ thì thấy người ta đang phát triển nông nghiệp hữu cơ mà cạnh đó là những con hồ. Họ thử nghiệm trồng những loại hoa, rau củ ở một bên và bên kia là những loại sản phẩm đã trồng thành công, chỉ thấy một số rất ít nhà kính. Những khu rừng ở đây cũng trải dài bạt ngàn, trong đó những ngôi chùa như lọt thỏm trong một khu rừng, mà mỗi lần bước vào, bạn có thể thấy rất nhiều loài cây cổ thụ vạm vỡ. Bầu không khí trang nghiêm, thanh tịnh. Nông nghiệp nước này ý thức được sự nguy hại của việc dùng những sản phẩm mang tính kích thích năng suất nhưng để lại hậu họa khôn lường cho sức khỏe con người và môi trường. Khi ý thức được vào nguyên nhân gây ra sự nguy hiểm, người ta tránh cái nguyên nhân đó. Trong sự nhận biết cũng vậy, sự sâu sắc luôn là ý thức được vào tác nhân gây ra quá trình lẫn hệ quả tiêu cực, từ đó người ta không còn dính dáng vào nguyên nhân đấy nữa. Nhân quả chấm dứt. 

Khi trở về Măng Đen, sống trong lòng những khu rừng và những nông trại rộng lớn, điều này cũng khá tương tự với đợt ghé thăm Chiang Mai. Quanh khu nhà, có nhiều nông trại rau, chanh cam và quýt... bạt ngàn đến 20ha, mà du khách có thể vào tham quan và tự hái những trái chín mang về. Chỉ bón phân chuồng, không phun xịt. Ở một số ngôi làng đồng bào cũng vậy, các sản phẩm thừa từ chuồng gia súc gia cầm đều là nguồn dinh dưỡng cho các loại rau củ quả. Cái đó chính là thuận tự nhiên. 

Lòng tham và sự thiếu hiểu biết khiến cho con người tự gây hại cho chính họ, nhưng sự dính mắc bên trong họ vẫn luôn thúc đẩy họ thu về lợi ích cá nhân hoặc cho một nhóm tập thể. Thiền là khi người ta chiêm nghiệm nhiều hơn về cái gọi là ý thức phổ quát, tức ý thức rộng ra thay vì chỉ vì cá nhân ích kỷ. Và trong quá trình thực hiện hành vi, họ phải ý thức về việc quá trình đó có gây hại gì không. Nếu quá trình là gây hại, thì dù nó có tạo ra kết quả tốt cho một số cá nhân nào đó, thì nó vẫn là không tốt đẹp gì. Ví dụ, bạn giận dữ và chiến đấu với một đối tượng nào đó nhằm ý muốn có sự công bằng cho đối tượng mà bạn nghĩ là họ vô hại và yếu thế. Sự gây hại bao giờ cũng không chỉ tạo hệ quả tiêu cực cho chính bạn mà còn chính những đối tượng tương giao với quá trình đó. Như vậy, sự gây hại mang tính liên kết trên diện rộng, và để lại những tổn thương trong một quãng thời gian lâu dài tùy thuộc theo cường độ lẫn biên độ gây hại đó. 

Sự phát triển vật chất khiến phần lớn mọi người cứ đâm đầu kiếm tiền và dành dụm tiền bạc để xây dựng cơ ngơi lẫn vật chất cá nhân. Nhiều ngành nghề gây ra sự nguy hiểm cho sức khỏe tinh thần lẫn thể xác của con người. Và chính người thực hiện cũng có thể nhận ra làm công việc đó đang gây ảnh hưởng lên tinh thần lẫn thể xác anh ta và cộng đồng, nhưng anh ta vẫn cố chấp thực hiện để tạo ra thành tựu mà họ đã cất công phấn đấu nhiều năm. 

Khi ý thức mang tính cá nhân tiêu biến, sự tự do bên trong chúng ta bộc lộc nhiều hơn. Sự sâu, tĩnh, lắng, điềm đạm từ bên trong dần cho bạn ý thức tất cả là một. Khi bạn tác ý gây hại cho chúng sinh, bạn đang tự gây hại cho chính mình.