lời dạy đúng đắn

Một bậc chứng ngộ gặp một người thèm muốn thịt cá và nói: "Ăn chay sẽ cải thiện phước báu của anh." Khi đi sang một ngôi làng khác, ngài gặp một người với lòng khát khao tĩnh lặng, nhưng anh ta luôn bị dằn vặt ở chỗ ăn thịt cá cũng là sát sinh. Vì thế, anh ta ăn chay một thời gian nhưng luôn bị mọi người trong gia đình phàn nàn vì thói quen không giống ai. Ngài bèn nói với người này: "Chỉ cần ăn thịt cá trong sự biết ơn thầm lặng."

Những lời dạy luôn luôn tương đối, vì ngôn từ chưa bao giờ là sự thật mà chỉ là một phương tiện giúp người ta thôi khỏi dính mắc vào những thói quen cố hữu. Trong một số thực hành tâm linh, một số lời khuyên được đưa ra là tuyệt dục, nhưng chia sẻ của người viết là bất cứ cái gì là bản năng thuộc về hình tướng như ăn uống/tình dục/sinh tồn/... đều nên tận dụng cho sự kích hoạt nhận biết thay vì loại trừ chúng. Lời khuyên tuyệt dục có thể phù hợp với một số đối tượng, nhưng nó không thể là cho đám đông vì lời khuyên này có thể khiến không ít người trở nên hoang mang, tức giận với những khuynh hướng tính dục bên trong mình và kìm nén chúng vì cho rằng tuyệt dục là cần thiết. 

Khi đi đến một số những chùa chiền hay tu viện, nơi tổ chức những lớp học về thiền, chúng ta sẽ thường thấy một số người ngồi thiền trong tấm mùng nhằm tránh xa côn trùng như muỗi. Nhưng một số giáo lý về thiền lại bảo thiền sinh hãy ngồi thiền và quan sát tâm mình khi có con vật hay các tác nhân khác đến gần, chẳng hạn như muỗi chích vào da thịt mình, và ở yên sự quan sát đó mặc kệ cho con muỗi cứ thế lấy đi máu và tạo ra sự đau đớn trên thân. Và rồi người ta hỏi liệu đâu mới là sự thực hành đúng đắn? 

Lời dạy không đưa đến sự thực hành đúng đắn, bạn phải luôn luôn nhạy bén với tâm mình. Và bạn là sự nhạy bén quan sát đó chứ không phải là các yếu tố khuấy động trong tâm. Vì một khi chỉ quan sát sự khuấy động trong tâm, nó không còn nhạy bén nữa, mà đó là lạc vào một khuynh hướng tâm. Giống như khi chỉ quan sát một suy nghĩ, thực ra là bạn đang lạc vào suy nghĩ đó và nhiều khuynh hướng suy nghĩ tấn công bạn. Nhưng khi bạn là sự nhạy bén quan sát, suy nghĩ biến mất vì nó chỉ là một ảo tưởng. 

Khi thực sự quan sát chính mình, hàm ý nhận biết sự nhận biết, quan sát sự quan sát, cảm nhận sự tĩnh lặng - những cụm từ này thực ra là một, là ý thức chính mình; sự tĩnh lặng đó sẽ đưa ra những sự chia sẻ mà không bao giờ có ý làm rối tâm trí ai, và chia sẻ đó là linh hoạt và không bao giờ cam kết nó là đúng cho tất cả mọi đối tượng. Thiền sinh cần phải tự suy ngẫm thêm. Khi hướng sự chú tâm vào chính mình, không gian bên trong bạn rộng mở hơn, sự nhận biết đúng đắn và rốt ráo sẽ hiển lộ.