tĩnh-tỉnh

Sự tĩnh lặng cứ nhìn dòng sông chảy mãi chảy mãi, và những chuyển dịch vừa bí ẩn vừa lặng lẽ của những ngọn núi bao quanh nó. 

Khi tâm trí bị dao động, nó không thể thấy được sự thiết yếu của thiên nhiên, của những điều kiện hiện hữu thiết thực trong đời sống sinh tồn của một con người và những chúng sinh khác. Trang không có ý chủ đích viết cuốn "Bản chất con người là nhận biết", nó là tập hợp của những bài viết mà khi trở về Đà Lạt và Măng Đen sống, với nguồn cảm hứng bất tận từ thiên nhiên, Trang thường dùng sự thật chuyển động trong tĩnh lặng của thiên nhiên để nói lên bản chất của chúng ta. Tĩnh lặng là vững chắc. Thực tại sự sống là sự biến thiên liên tục. Để vững chãi thì không nắm bắt cái gì là dịch chuyển. 

Ngôn ngữ phổ quát của vũ trụ là sự tĩnh lặng không thể diễn giải. Những ý niệm, tư tưởng, chữ nghĩa thật hạn chế và "hẹp hòi" trong tính chất của chúng. Suy nghĩ không thể phản ánh được sự thật vì sự thật chỉ có thể nằm trong thực tại sự sống. Mà thực tại sự sống là sự chuyển dịch một cách liên tục, nó không thể được phản ánh thông qua những ngôn từ mang tính cố định. Khi trực nhận sâu sắc điều đó, chúng ta tự khắc tự do khỏi những suy luận rập khuôn, những mô-típ nghĩ suy cứ luôn có mê lực khiến chúng ta phải tin tưởng vào nó, rồi bị nó điều hướng. Điều thiết yếu của con người là trở về ngôn ngữ phổ quát ấy: tĩnh lặng.

Con người, phần lớn, đã mất liên hệ mật thiết với thiên nhiên, vốn là điều kiện cốt lõi nhất cho sự sống. Tất cả chúng sinh đều cần nương nhờ vào thiên nhiên mà sinh tồn, và con người không là ngoại lệ. Khi sự tĩnh lặng quan sát những hiện hữu từ những dòng sông và ngọn núi, tự bên trong nó không bao giờ có thể nảy ý hãm hại hay phá hủy bất cứ điều gì. Sự nhận biết thấy rõ mình và những gì ở đây là một, là sự sống trong sự chuyển dịch liên tục. Nếu gây ý hãm hại, nghĩa là ta đang tự gây hại cho chính mình. Sự cố ý gây ra hủy hoại đó đang gây xáo động và nguy hại từ bên trong chúng ta. 

Sự tĩnh lặng bên trong Trang thôi thúc cho một sự sống ngay trong lòng thiên nhiên, nơi những dao động còn lại cũng tự tan biến và chỉ còn lại là một không gian vừa vắng lặng nhưng lại vừa sinh động. Đó vốn là bản chất khởi thủy của mỗi người, nhưng đều không được nhận ra triệt để do tâm trí bị xáo động quá mạnh và liên tục bị gây tác động.